Kıdem tazminatında dikkate alınmayacak süreler


18/11/2005 08:56:18


İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK (Sorular-Cevaplar) / Resul Kurt


e-mail: resulkurt@hotmail.com





Sayın Şahin Teke; 4857 sayılı İş Kanunu'nun işverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı başlıklı 25. maddesinde işverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı uyarınca, işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17. maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğacaktır. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74. maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemeyecektir. İşçinizin raporlu olması veya işe gelmediği süreler dolayı "bildirim süresi+altı hafta" olan süreyi ziyadesiyle aştığından iş sözleşmesinin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/I. maddesi nedeniyle feshedilmesi mümkündür.


Bu durumda, işçiye ihbar tazminatı ödenmesi gerekmeyecektir. İşçinin bir yıldan fazla çalışmasının olması halinde ise kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir. Yargıtay çeşitli tarihlerde vermiş olduğu kararlarında (Yarg. 9. HD.,23.4.1981, E.1981/2954, K.1981/5573, Yarg. HGK,16.11.1983, E.1981/9-1067, K.1983/1169) işçinin istirahatli olduğu sürenin makul ölçüyü aştığı takdirde çalışılan ve çalışılmış gibi sayılan sürelerin toplamı olduğunu öne sürdüğü "tam yıl"ın hesabında göz önünde bulundurulamayacağına hükmetmiştir.


Yargıtay, ortaya koyduğu "makul sürenin" 1475 sayılı eski İş Kanunu'nun 17. maddesinin (4857 yeni İş Kanunu'nun 25.maddesi) I. bendinin (b) fıkrasının ikinci paragrafındaki süre olarak kabulünün uygulanacağını belirterek görüşünü belirli bir ölçüte bağlamış ise de, bununla kanunla uygunluk sağlanmış değildir. Yargıtay, raporlu sürenin bütünüyle kıdem süresinin hesabında dikkate alınmasını öngören toplu iş sözleşmesi hükmünün de 14. maddenin emredici hükmüne aykırı olduğu gerekçesiyle geçersiz sayılması gerektiğini kabul etmiştir (Yarg.9.HD.25.6.1998, E.1998/8858, K.1998/10927) .


Yargıtay, işçilerin tutukluluk süresi (Yarg.9.HD.26.1.1984, E.1983/8858, K.1984/500) ve ücretsiz izin süresinin (Yarg.9.HD.16.1.1996, E.1995/24545, K.1996/62) kıdem süresine dahil edilmeyeceği görüşündedir. Yine, 2822 sayılı TİSGL Kanunu'nun 42. maddesi 5. fıkrasında; "Grev ve lokavt süresince iş sözleşmeleri askıda kalan işçilere bu dönem için işverence ücret ve sosyal yardımlar ödenemez, bu süre kıdem tazminatı hesabında dikkate alınamaz. Toplu iş sözleşmelerine veya iş sözleşmelerine bunların aksine hüküm konulamaz" denilmek suretiyle grev ve lokavt süresince, iş sözleşmeleri askıda kalan işçilerin bu dönemde geçen sürelerinin kıdem tazminatını hesabında dikkate alınamayacağı hükme bağlanmıştır.





Hizmet tespiti davaları tek kitapta toplandı


Daha önce yayınladığı şerhli Sosyal Sigortalar Kanunu, şerhli Bağ-Kur Kanunu isimli kitaplarıyla sosyal güvenlik mevzuatını yakından takip edenlerin haklı beğenisini kazanan Adalet Bakanlığı Kararlar Genel Müdürlüğü Hakimi Sayın İhsan Çakmak'ın, uzun bir çalışma dönemi sonucunda hazırladığı "Hizmet Tesbiti Davaları" isimli kitabı yayınlandı.


Uygulamada birçok kişi tarafından eksikliği hissedilen hizmet tespiti davalarına ilişkin en kapsamlı eser olan "Hizmet Tesbiti Davaları" isimli bu kitapta; açıklama, Yargıtay kararları, Danıştay kararları, Anayasa Mahkemesi ve onanmış mahalli mahkeme kararları, yönetmelikler, genelgeler, ilgili kanunları bulabileceksiniz.


Özellikle, avukatlara, hukukçulara, iş mahkemesi hakimlerine, personel müdürlerine, insan kaynakları uzmanlarına, yeminli mali müşavirlere ve işletme yöneticilerine tavsiye ettiğim "Hizmet Tesbiti Davaları" isimli kitabı edinmek için 0312-480 34 31, 0505-3675557 veya 0543 845 04 33 numaralı telefonları arayabilirsiniz.





Okuyuculara kısa cevaplar


Sayın Selime PEKGÖZ; 43 yaşını tamamlamak ve 5150 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 27.05.2016 tarihinden sonra SSK'dan emekli olabileceksiniz.


Sayın Atılay Aslan; herhangi bir işte çalışmayan ev hanımları, isterlerse Bağ-Kur'a isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek buradan emekli olabilirler. SSK'dan emekli olacakların ödedikleri primler ne kadar yüksek olursa emekli maaşı da o kadar fazla olacağından, gerçek ücret üzerinden prim ödenmesi sizlerin yararınadır.


Sayın Cavit Koğlu; 46 yaşını tamamlamak ve 5075 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 30.07.2011 tarihinden sonra SSK'dan emekli olabileceksiniz. Stajerlikte geçen sürenin emekliliğe etkisi yoktur.