Demirbaş Satışı Kaydı Hakkındaki Belirsizlik

[ADEM27]

Slm üstadlarım benim siteden veya internetten araştırdığım konulara paralel olarak demirbaş satışının çeşitli uygulamalarla yapıldığını gördüm bende smmm staj kitabına çalışıyorum buradaki kayıt.

1-255 hs kapatılıp aradaki fark 679 veya 689 hs atılıyor.Bu şekilde işlem yaptığımızda kdv ilave edilecek kdv sütün da göstermemiz gerekiyor.

FAKAT :

30. Satır: İlave Edilecek KDV Açıklaması

Bu satırda; fazla ve yersiz hesaplandığı anlaşılan vergiler, işlemin kısmi istisna kapsamına girmesi nedeniyle indirim hesaplarından çıkarılması gereken vergiler ve çeşitli nedenlerle düzeltme amacıyla “Toplam KDV” içine alınması gereken vergiler beyan edilecektir.

Demirbaş Satışı yok anladığım kadarıyla Bazı üstadlar da bu şekilde ilave edilecek kdv'yi kullanmamız gerektiğini söylüyorlar.

örnek diğer uygulamalar da

Satış normal satış gibi gösterilip 600 hs atıp daha sonra

623 D.S.M

255 HS kapatılmış fakat

623: Hs açıklamasında işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili diğer satış gelirlerinin elde edilmesi için yapılan giderlerin kaydedildiği ve izlendiği hesaptır.

Demirbaş hs bizim esas faliye konumuz dışında değil mi.


Diğer bir örnek uygulama ise255: 1000 tl diyelim ve amortismanımız da
1000 tl dersek.2000 tl yede satıldı diyelm

100 --- 2.000
257 --- 1.000
2551.000
6792.000

Fakat bu uygulamada da 679 hs atıp matraha dahil etmemiz gerektiğini yazmış bazı üyelerimiz zarar olduğu taktirde nasıl olacak peki bunu nasıl matraha dahil edecez.

Bu konuyla ilgili muhasebecilerle de görüştüğümde farklı farklı uygulamalar var bir tanışım da

ör:işletme defterine tabi yolcu taşımacılığı yapan 4 adet otobüsü olan firma otobüslerden 2 tanesini sattığında mükellefin satışını matraha dahil edersek dedi o zaman bilançoya tabi oluruz dedi ve maliye bizden izahat ister dedi

benimde kafam çok karışık bu konuda biz de büroda 600 veya 602 hs kullanıp daha sonra 623 hs maliyetine atıyoruz.


Çorum vergi dairesi yazısında matraha dahil etmemiz gerekir diye yazmış

demirbaş satışında İlave edilecek KDV satırının kullanılmaması hakkında Çorum Vergi Dairesi Müdürlüğü yazısı....


T.C.
ÇORUM VALİLİĞİ
Defterdarlık Çorum Vergi Dairesi Müdürlüğü


Sayı: B.07.4.def.4.19.00.30.00-11/ 15.12.2010
Konu : Demirbaş Satışları.


SMMM ODASI BAŞKANLIĞI'NA
ÇORUM

Bilindiği üzere 3065 sayılı KDVK'nun 53. No.lu Sirküleri ile iade talepleri elektronik olarak alınmakta ve iadeye konu belgelerin analiz ve değerlemeye tabi tutulması neticesinde alınan “KDV İade Kontrol Raporu'nda, bazı mükellefler ile 1. veya 2. kademedeki alt mükelleflerin beyan ve bildirimlerinde tutarsızlıklar tespit edildiği, bu tutarsızlıkların ise genelde demirbaş ve araç satışları ile ilgili KDV'nin “ilave edilecek KDV” sütununda beyan edilmesinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Konu ile ilgili olarak görüş istenilmiş olup, Bakanlığımız Gelir İdaresi Başkanlığının 01/12/2010 tarihli 106824 sayılı yazılarında :”...Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan tespit ve hizmetler Katma Değer Vergisine tabidir. Aynı Kanunun 2/1 inci maddesinde ise teslim, bir malın tasarruf hakkının devredilmesi olarak tanımlanmıştır.

Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Kanununun 20/1 inci maddesi uyarınca, teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olup, bedel deyimi ise, malı teslm alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerle sağlanan para ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade etmektedir.

Ayrıca, 24 Sıra No.lu Katma Değer Vergisi Sirkülerinin 2/b bölümünde, katma değer vergisi mükelleflerinin vergiye tabi işlemlere ilişkin bedelleri (alıcının tevkifat uyguladığı işlemler hariç), vergi oranları itibariyle ayrı ayrı beyan etmeleri gerektiği belirtilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalar gereğince mükelleflerin işletmelerinde kayıtlı araç veya demirbaş satış işlemi mutad ve sürekli faaliye konusunu oluşturmamakla birlikte katma değer vergisi uygulaması bakımından ticari nitelik taşıyan bir teslimdir. Dolayısıyla, söz konusu işleme ait hasılatın ilgili dönem katma değer vergisi beyannamesinde teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını oluşturan bedel olarak matraha dahil edilmesi gerekmektedir...” denilmektedir.
Bu itibarla mükelleflerinizin mağduriyetine neden olunmaması bakımından konu hakkında Odanız mensuplarına duyuru yapılması hususunu;
Bilgilerinize rica ederim.
M.Zeki ÇEVİK
Vergi Dairesi Müdürü

Edited by: ADEM27

[ismailgabakci]

Slm üstadlarım benim siteden veya internetten araştırdığım konuya paralel olarak demirbaş satışının çeşitli uygulamalarla yapıldığını gördüm bende smmm staj kitabına çalışıyorum buradaki kayıt.

1-255 hs kapatılıp aradaki fark 679 veya 689 hs atılıyor.Bu şekilde işlem yaptığımızda kdv ilave edilecek kdv sütün da göstermemiz gerekiyor.

için rahat olsun

[ADEM27]

Benim içim rahat şu anda üstadım ama doğrusunu öğrenmeye çalışıyorum çünkü bu konu hakkında farklı farklı uygulamalar var ben bana gösterildiği şekilde yapıyorum patronumla da tartıştım bu konuyu ama uygulamalar birbirinden farklı.

[ismailgabakci]

sayın ADEM27 maalesef TDHP uygulamalarının her birinde o kadar muallaklı ve çeşitlilikler varki neredeyse her hesap kodu farklılıklar arzediyor ben bu meseleyi şuna benzetiyorum 5.halife Abdülaziz derki ashabı kiramın ihtilafları çok hoşuma gidiyor der ve Hz.Peygamber s.a.v de ashabım yıldızlar gibidir hangisinden tutunursanız sizi cennete götürür. sonu cezaya toslamayan her görüş sizi meslekte ilerletir herkes herşeyi bilecek diyede birşey yok bizde bu mesleği abilerimizden, üstadlarımızdan,zamandan ve tecrübeden yaşaya yaşaya öğrendik bu formda herşeye muhalefet etmeye kalksam emin olun her yazılana herşeye muhalefet ederim amaç yardımcı olmaksa sonu mutlu bitecekse bazen verilen cevap bizi tatmin etmese bile susmak gerekiyor ki öylede yapıyorum kolay gelsin

[ADEM27]

GÜNCEL...

[otokdemir]

sayın Nusret kurdoğlu'nun bu konu ile ilgili yazısı aşağıdadır.

en doğru yaklaşım.

VARLIK SATIŞLARI<?: prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-comfficeffice" />

Nusret KURDOĞLU
S.M.M.M.

Duran varlıkların satış işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde zaman zaman duraksamalar yaşanmaktadır. Gerek muhasebe bilimi kaynaklarındaki öğreti maddeleri, gerekse bazı Maliye Bakanlığı Tebliğlerindeki örnek olarak verilmeye çalışılan (aslında yapılmaması gereken bir uygulama) örnek maddeler, bu duraksamalara neden olmaktadır.

Genellikle, yukarıda sözü geçen örnek madde, satış sonucunun kar veya zarar oluşturmasına göre aşağıdaki biçimlerde kullanılmaktadır: (Örnek maddeler enflasyon düzeltmesi öncesine aittir. Henüz, enflasyon düzeltmesi sonrasına ilişkin bir örnek yayımlanmamıştır.)

· Satış sonucunda kar oluşmuşsa;

100- KASA XXXXX
257- BRKMŞ. AMORT. XXXXX
522- Y.DEĞERLEME FONU XXXXX
255- DEMİRBAŞLAR XXXXX
391- HSP. KDV XXXXX
679- DİĞ.O.DIŞI GEL.VE KARL. XXXXX

· Satış sonucunda zarar oluşmuşsa;

100- KASA XXXXX
257- BRKMŞ. AMORT. XXXXX
522- Y.DEĞERLEME FONU XXXXX
689- DİĞ.O.DIŞI GİDER VE ZAR. XXXXX
255- DEMİRBAŞLAR XXXXX
391- HSP. KDV XXXXX

Uygulamada, duran varlık satışlarının bu tür maddelerle muhasebeleştirilmesi sonucunda büyük çapta sıkıntılar doğmaktadır.
· Önce, bu kayıt sisteminde, KDV matrahı belli değildir.
· Gelir tablosu ilkelerinin, aşağıda detaylı olarak açıklanacak olan BRÜT DEĞER amacı gerçekleşmemiştir.
· Nakit akış tablosu için gerekli nakit girişi belli değildir.
· Muhasebe kurallarına aykırı bir maddeleştirme düzeni ile, mahsup fişine tahsil kaydı girmiştir. Oysa TL. kasası hesabının, açılış ve kapanış kayıtları dışında, mahsup fişinde yer almaması gerekir.

Bu çalışmada, önceki yıllarda alınan bir duran varlığın satıldığını varsayarak satış işleminin muhasebe kayıtlarının nasıl olması gerektiğini tartışacağız. Bu tartışmaya girebilmek için, konu ile ilgili "Gelir Tablosu İlkeleri" ne kısaca göz atmakta büyük yarar vardır. Zira satış işleminin yorumu ve kaydında kullanılacak hesapları bu ilkeler ışığında belirlememiz gerekir.

MSUGT’nde açıkça belirtildiği gibi;

"Bütün satışlar, gelir ve karlar ile maliyet, gider ve zararlar brüt tutarları üzerinden gösterilirler ve hiç bir satış, gelir ve kar kalemi bir maliyet, gider ve zarar kalemi ile tamamen veya kısmen karşılaştırılmak suretiyle gelir tablosu kapsamından çıkarılamaz."

Bu amaç doğrultusunda belirlenen ve "e" bendinde açıklanan ilke ise;
"Arızi ve olağanüstü niteliğe sahip kar ve zararlar meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilmeli, fakat normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilmelidir."

Bu kurallara göre;
A) Her hangi bir duran varlık satışında, satış hasılatı ile satılan duran varlık kayıtlı değeri bir biri ile karşılaştırılarak aradaki fark "Kar veya zarar" olarak nitelendirilip, ona göre kayıt yapılmamalıdır.. Tam aksine, satıştan elde edilen hasılat maliyete mahsup edilmeden "BRÜT DEĞERİ" ile hasılat (gelir) kaydedilmeli, buna karşılık satılan duran varlığın kalan maliyeti, yine "BRÜT DEĞERİ" ile gider kaydedilmelidir. Sonuçta bu gelir ve gider kalemleri 690 hesap kanalıyla gelir tablosuna yansıyacak, aradaki gelir veya gider farkı orada ortaya çıkacaktır.

B) Yapılan satıştan elde edilen gelir ve bu gelirin maliyeti, normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gelir tablosunda yer almalıdır.

(Not: Dikkatli okuyucu, yukarıdaki açıklamalar ve bu açıklamalara paralel olarak aşağıda yapılacak uygulamanın 49 numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'ndeki açıklama ve örneğe ters düştüğünü hemen görebilecektir. Ne var ki, söz konusu tebliğdeki örnek ve açıklamalar, M.S.U. Genel Tebliği ile oluşan kurallara aykırı düşmüş durumdadır. 49 numaralı Tebliğ ile önerilen örneğe uyulduğu takdirde, Gelir Tablosu ilkelerinin ihlali bir yana, dönem KDV matrahının bir bakışta görülmesi ve kontrolü zorlaşacak, "Ek Mali Tabloların" da doğru olarak alınması olanaksız olacaktır. Zira, her hangi bir duran varlık satışında "Nakit" girişi, satılan duran varlık için tahsil edilen bedeldir, o satıştan elde edilen kar değildir. Ama tebliğde önerilen kayıtlama şekli ile, tabloya yansıyacak "Nakit" giriş tutarını görmek olası olamaz. Bu nedenle anılan tebliğin düzeltilmesi gerekir.)

Öte yandan bir duran varlığın satışı olayında iki ayrı işlemin varlığı gözden uzak tutulmamalıdır.
· Satış işlemi dolayısıyla hasılat elde edilmesi,
· Satılan duran varlığın kayıtlardan silinmesi.

O halde, bu iki ayrı işlemin iki ayrı madde halinde yapılması gereği açıkça ortaya çıkmaktadır.

Bu durumda, yapılan duran varlık satışının niteliğini inceleyerek, satış ve maliyet kaydını hangi hesaplara işlememiz gerektiğini saptamamız gerekir.

Bunu yapmak için önce gelir tablosunda yer alan hesap gruplarının niteliklerine kısaca göz atmakta yarar vardır.

Bilindiği gibi, gelir tablosunda yer alan gelir grupları üç ana grup içinde toplanmıştır.

I) 60- BRÜT SATIŞLAR GRUBU

İşletmenin ana faaliyet dalında satılan mal ve hizmetler karşılığında elde edilen ya da tahakkuk eden gelirlerini kapsar. Bu gruba giren gelir kalemlerinin maliyetleri 61, 62 ve 63 no.lu gruplarda yer alır.

II) 64- DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR GRUBU

İşletmenin ana faaliyet dalında olmamasına karşın, sürekli hale gelmiş olan ve bu nedenle olağan görülen gelirlerden oluşur. Bu gruba giren gelir kalemlerinin maliyetleri de 65 no.lu grupta yer alır.

III) 67- OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR GRUBU

İşletmenin ana faaliyet dalı dışında kalan, süreklilik göstermeyen, bu nedenle de yukarıdaki gelir gruplarından hiç birine girmeyen, arızi nitelikteki gelirlerinin yer aldığı gruptur. Bu gruptaki gelir kalemlerinin maliyetleri ise, 68 no.lu grupta yer alır.

Bu bilgiler ışığında, duran varlık satışlarının niteliğini düşünürsek, hiç bir işletmenin ana faaliyet dalının duran varlıklarını satmak olamayacağını, dolayısıyla 60 grubunu bu tür satışların kaydında kullanamayacağımızı hemen görürüz. Aynı şekilde, duran varlık satışının olağan ve sürekli bir işlem olmaması nedeniyle 64 grubuna da giremeyeceği açıktır. Zira bu tür satış, hiç bir zaman olağan nitelikte bir satış değildir.

O halde, duran varlık satışlarının "BRÜT" tutarının kaydedileceği grup, 67 numaralı "OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR" grubudur. Elbette satılan duran varlığın maliyeti de 68 numaralı gruba kaydedilecektir.

Saptanan bu gruplar içinde hangi hesapların kullanılması gerektiği konusunda ise, “Önemlilik Kavramı” göz önünde tutularak karar verilmelidir. Bu kavramın gereklerine göre, ya bu gruplar içinde yer alan ve tebliğlerle açılmamış olan boş hesaplardan biri kullanılır, ya da 679 ve 689 hesaplar (hasılat ve maliyet için) kullanılır. Bu yazıdaki örnekte 679 ve 689 hesaplar kullanılmıştır.


Şimdi, satılan duran varlığa ait değerlerin aşağıdaki gibi olduğunu kabul edelim:

Demirbaş kayıtlı değeri (Enf.düz..Farkı dahil) : 32.300.000
Maliyet değeri : 20.000.000
Enf. Düz.. farkı : 12.300.000
Birikmiş Amortisman (Enf. Düz. Farkı dahil) : 19.380.000
Satış bedeli : 15.000.000
Hesaplanan KDV : 2.700.000

Bu verilere göre yapılan satışın kaydı;
------------ ??.??.???? ---------------
100- KASA 17.700.000
391- HESAPLANAN KDV 2.700.000
679 01- DURAN VARLIK SATIŞ HASILATI 15.000.000
-------------- --------------
şeklinde olmalıdır.

Görüldüğü gibi, her hangi bir kar/zarar hesabı yapılmadan (Gelir tablosu ilkeleri gereği) satış hasılatı bütünüyle (Brüt değeri ile) kayda alınmıştır.

Satılan duran varlığın kaydının silinmesine gelince, yapılacak kayıt;
------------ ??.??.???? ---------------
257 ?? ?? A DURAN V. BRKMŞ.AMORT. 19.380.000
689 01- SATILAN DUR V. KALAN MLYT 12.920.000
255 ?? ??- A DURAN V. MLYT BEDELİ/D.BAŞLAR 20.000.000
255 ?? ??- A DURAN V.DEVR.ENF.DÜZ.FARKI/D.BAŞLAR 12.300.000
-------------- --------------
şeklinde olmalıdır.

Görüldüğü gibi, duran varlığın düzeltmeler sonucu ulaşılan değeri ile, Birikmiş Amortismanı toplamı arasında kalan fark, satılan duran varlığın kalan maliyetini oluşturmuş, ve 689 01 hesaba aktarılmıştır. Yapılan bu işlemden sonra, elde edilen kar tutarı 679 01 hesaba kaydedilen satış hasılatı ile 689 01 hesaba kaydedilen maliyet arasındaki farktır. Yine dikkat edilmesi gereken konu, "Gelir Tablosu İlkeleri"nin “Brüt Değer” amacı gereği, "BRÜT GELİR" ve "BRÜT GİDER" tutarları, yani satış hasılatı tutarı ve satılan duran varlığın kalan maliyeti, bir birine mahsup edilmeden olduğu gibi gelir tablosunda yer almışlardır.

Sonuç olarak, işletme isterse, oluşan bu kar tutarının, 679 ve 689 hesaplar aracılığıyla gelir tablosuna gitmesine izin verecek, isterse de, gerekli kararları alarak, bu tutarı Yenileme Fonu olarak ayırabilecektir. Bu durumda yapılması gereken kayıt aşağıdaki gibidir;

------------ ??.??.???? ---------------
679 01- DURAN VARLIK SATIŞ HASILATI 15.000.000
689 01- SATILAN DUR V. KALAN MLYT 12.920.000
549 ÖZEL FONLAR
549 01- YENİLEME FONU 2.080.000
-------------- --------------

[ADEM27]

Peki işletme defteri tutan mükellefin satışı matraha dahil edilecek mi eğer edilecekse tutarı bilanço sınırını aşan demirbaş satışı olduğu zaman matrahta bildirildiği taktirde ileride maliye kdv beyannamesine bakarak bilanço usulüne geçmişsiniz derse ne olacak.

[karapür]

Alışta sadece kdv kısmına kdv sini gireceksiniz. Demirbaşı defterin arka sayfasında veya bilgisayarda demirbaş proğramına kaydedip.Dönem sonlarında amortismanını ayırıp gider olarak gider kısmına işleyiniz. Satışta aynı yolu izleyip sadece hesaplanan kdv yi KDV beyannamesinde gösterip kar varsa gelir tarafına KDV siz olarak kaydetmeli. Zarar varsa zarar gider tarafına kdv siz olarak kaydedilmelidir. İyi çalışmalar