sat kirala geri al

[yasin_yasin]

mükellef aktifinde kayıtlı dükkanı bankaya satıp geri kiralama yoluyla satın alacaktır. muhasebe kayıtları nasıl olacak.

[duranomer65]

1-Satış Kaydı:252 (A) 257 (B) fark 679 (A)
2-Geri Kirala kaydı 260 (B) 302 (B) 402 (B) 301 (A) 401 (A)
Dönem sonu kar 679 u kapat. Beyannamede "ZARAR OLSA DAHI INDIRILECEK ISTISNA VE INDIRIMLER" kısmında "Tasınmaz Satıs Kazancı Istisnası (Finansal
Kiralama Sirketleri) (KVK Mad 5/1-e parantez içi hüküm)" göster

[yasin_yasin]

şirket inşaat işi yapıyor. biten inşaattaki dükkan bu. dükkan 152 nolu hesapta bekliyor.
ikincisi yeni dönemde özel fonlar hesabına atacakmıyız?

[duranomer65]

Inşaat işi yapanlar sat kirala istisnasindan yararlanamaz (mütaahhitler )

[yasin_yasin]

Kaynak nedir sayın duranomer65

[duranomer65]

a) 5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN

6495 sayılı Kanunun 42 nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin birinci paragrafındaki parantez içi hükmü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.


Söz konusu istisna, Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e maddesinde düzenlendiğinden, istisna uygulamasında, aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar;
İstisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanır ve satış kazancının istisnadan yararlanan kısmı olan kazancın tamamı, satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında tutulacaktır. İstisna edilen kazançtan beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılacaktır. İstisna uygulamasında satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar tasfiyeye (bu Kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler hariç) girilmiş olması halinde, fon hesabında tutulması gereken kazancın işletmeden çekildiği kabul edilecektir.
Taşınmazı iki tam yıl süreyle aktifte bulundurma şartı aranmamaktadır.
Taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları değerlerin satışından elde ettikleri kazançlar istisna kapsamı dışındadır. Sat ve geri kirala yöntemine konu olacak taşınmazın ticareti yapılıyorsa, mükellef bu taşınmazı sat ve geri kiralama kapsamında leasing firmasına devredebilir, fakat KVK istisnasından yararlanamaz. Parantez içi hükümde finansal kiralama şirketleri için özel bir düzenleme yapıldığı için, taşınmaz kiralaması ile uğraşan finansal kiralama şirketi söz konusu kısıtlamadan etkilenmeyecektir.

[yasin_yasin]

peki dükkanları 152 nolu hesaptan 252 nolu hesaba atsam sonra bu işlemi yapsak sıkıntı olurmu?

[duranomer65]

Yapamazsınız Taşınmaz ticaretiyle uğraşanlar bu istisna dışında

[yasin_yasin]

“Sat, Kirala ve Geri Al” (Sell and Leaseback) Uygulamasıyla İlgili Son Değişiklikler

Tarih: 23.11.2016

24.02.2016 tarihli yazımızda “Sat, Kirala ve Geri Al” uygulamasıyla ilgili detaylı açıklamalar yapmış, uygulamanın Kurumlar Vergisi Kanunu açısından taşıdığı olumsuzlukları irdelemiş hatta konu hakkında önerilerimizi de ortaya koymuştuk.

Konuyu tekrar özetleyecek olursak; 6361 Sayılı “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu” ile yasal mevzuatı oluşturulan “Sat, Kirala ve Geri Al” (sell and leaseback) işlemine 6495 sayılı yasa ile bir takım vergisel avantajlar getirilmiştir. Son olarak da 6728 sayılı Kanunun ile uygulama tekrar revize edilmiştir.

“Sat, Kirala ve Geri Al” işlemi özünde bir finansman metodudur. İşletmenin sahibi olduğu varlıkları teminat göstererek kredi temin etmesi yerine, bu varlıkları bir finansal kiralama şirketine satıp daha sonra tekrar kiralaması ve sözleşme süresi sonunda tekrar satın alması uygulamanın özünü oluşturmaktadır. Kanun koyucunun bu düzenlemeyi yapmaktaki amacı şirketlerin finansal yapısını düzeltmek ve sermaye yapısını güçlendirmektedir. Kaynak sıkıntısı çeken şirketlere yeni bir metot ile (vergisel bazı avantajlar da sağlayarak) daha rahat finansman temin etmelerine uygun ortam oluşturmaktır.

Bu yazımızda “Sat, Kirala ve Geri Al” uygulamasındaki son yasal değişiklikleri inceleyeceğiz.

1. Yasal Mevzuattaki Değişiklikler

“Sat, Kirala ve Geri Al” uygulaması, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin birinci paragrafının sonunda yer alan parantez içi hüküm ile düzenlenmekteydi. Daha sonra söz konusu parantez içi hüküm 6728 sayılı Kanunun 56/a [[1]] maddesiyle yürürlükten kaldırılmış ve uygulama aynı kanunun 56/b maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasına ilave edilen (j) bendi ile tekrar düzenlenmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 5/1-j maddesi aşağıdaki gibidir.

" j. Her türlü taşınır ve taşınmaz malların 6361 sayılı Kanun kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, kurumlar tarafından finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına satışından doğan kazançlar ve bu kurumlarca söz konusu varlıkların devralındığı kuruma kira süresi sonunda devrinden doğan kazançlar.

İstisnadan yararlanan satış kazancı, kiracı tarafından pasifte özel bir fon hesabında tutulur ve özel fon hesabında tutulan bu tutar sadece kiracı tarafından bu varlıklar için ayrılacak amortismanların (bu varlıkların kiralayan kurumlara devrinden önce kiracıdaki net bilanço aktif değerine isabet eden amortismanlar hariç) itfasında kullanılır. İstisna edilen kazançtan herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır. Kurumların tasfiyesi (bu Kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulanır.

Söz konusu varlıkların,

i. Kiracı tarafından veya

ii. Kiralayan kurumlar tarafından finansal kiralama yöntemi dahil olmak üzere (6361 sayılı Kanunda yer alan sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi halleri hariç),

üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, kiralayan kurumlara devrinden önce bu varlıkların kiracıdaki net bilanço aktif değeri ile bu varlıklar için anılan kurumların kazancının tespitinde dikkate alınan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak, satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılır.

Sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi nedeniyle sat-kirala-geri al işleminin tekemmül etmemesi halinde, istisna nedeniyle kiracı adına zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur."

Ayrıca 6728 sayılı kanunun 56/a maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 5 inci maddesinin beşinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Devir veya bölünme suretiyle devralınan taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının satışında aktifte bulundurma sürelerinin hesabında, devir olunan veya bölünen kurumda geçen süreler de dikkate alınır. 21.11.2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, kurumlar tarafından finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına veya 06.12.2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine devredilen taşınmazların kiracı ya da kaynak kuruluş tarafından üçüncü kişilere satışında, aktifte bulundurma sürelerinin hesabında, bu taşınmazların finansal kiralama şirketi, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları ile varlık kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu süreler de dikkate alınır."

2. Değişiklikler Hakkında Açıklamalar

“Sat, Kirala ve Geri Al” uygulamasında 6728 sayılı yasayla yapılan değişiklikler şu şekildedir.

a) Daha önce Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e maddesinde yer alan istisna uygulaması bu maddeden bağımsız hale getirilerek 5’inci maddenin birinci fıkrasının “j” bendinde düzenlenmiştir.

Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e maddesinde yer alan taşınmaz satış kazancı istisnasından (dolayısıyla “Sat, Kirala ve Geri Al” kapsamındaki satışlardan da) ; taşınmaz ticareti ve kiralaması ile uğraşan şirketlerin bu amaçla ellerinde bulundurdukları taşınmazların satışından elde ettikleri kazançlar yararlanmıyordu. Yeni düzenleme KVK 5/1-e den bağımsız olarak KVK 5/1-j bendinde yer aldığından taşınmaz ticareti ve kiralaması ile uğraşan şirketlerin bu amaçla ellerinde bulundurdukları taşınmazların satıp geri kiralama kapsamında satışından elde ettikleri kazançlarda bu istisnadan faydalanabilecektir.

b) Daha önce KVK 5/1-e maddesinde yer alan istisna uygulamasında sadece finansal kiralama şirketlerine yapılan satışlar bu kapsamda değerlendirilmekteyken, yeni uygulamayla (KVK 5/1-j) finansal kiralama şirketlerinin yanı sıra katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına yapılan satışlar da istisna uygulamasına konu edilebilecektir

c) Yine KVK 5/1-j ye göre yeni uygulamada taşınmaz malların yanı sıra taşınır mallar da “Sat, Kirala ve Geri Al” sözleşmelerine konu edilebilecek ve istisna uygulaması yapılabilecektir.

d) KVK 5/1-e de düzenlenen taşınmaz ve iştirak hissesi satışından elde edilen kazancın kurumlar vergisi istisnasına isabet eden kısmının, satışın yapıldığı yılı izleyen yıldan itibaren beş yıl süreyle pasifte özel bir fon hesabında izlenmesi gerekmektedir. Bu fonun beş yıl içerisinde sermayeye ilave dışında başka bir hesaba nakledilmesi halinde zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılmaktadır. 6728 sayılı yasayla değişmeden önceki “Sat, Kirala ve Geri Al” kapsamındaki satışlardaki kurumlar vergisi istisnası için de bu kural geçerliydi.

KVK 5/1-j de yer alan yeni düzenlemeye göre ise “Sat, Kirala ve Geri Al” uygulaması kapsamındaki fon tutarı sadece kiracı tarafından bu varlıklar için ayrılacak amortismanların (bu varlıkların kiralayan kurumlara devrinden önce kiracıdaki net bilanço aktif değerine isabet eden amortismanlar hariç) itfasında kullanılır.

Fonda yer alan tutarın ilgili varlıkların amortismanının itfası dışında başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde nakledilen/çekilen bu kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır. KVK ya göre yapılan devir ve bölünmeler hariç kurumların tasfiyesi halinde de bu hüküm uygulanır.

e) KVK 5/1-e de düzenlenen taşınmaz ve iştirak hissesi (“Sat, Kirala ve Geri Al” dahil) satışından elde edilen kazanç öncelikle gelir tablosuna dahil edilmekte, kurumlar vergisi beyannamesinde istisna olarak matrahtan düşülmekte ve izleyen hesap dönemi başından kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar istisna kazanç fon hesabına alınmaktaydı. 6728 sayılı yasadan sonra ise “Sat, Kirala ve Geri Al” kapsamındaki satışlardan elde edilen kazancın, satışın yapıldığı tarihte fon hesabına alınması gerekmektedir.

f) 6728 sayılı yasayla “Sat, Kirala ve Geri Al” uygulamasına getirilen en önemli düzenlemelerden birisi de daha önceki yazımızda belirttiğimiz, sözleşmeye konu edilen varlıkların kiracı veya kiralayan tarafından üçüncü kişilere satılmasında durumunda satış kazancının nasıl tespit edileceği ve “KVK 5/1-e” maddesi hükümlerinden faydalanıp faydalanamayacağı ile ilgilidir.

6728 sayılı yasayla düzenlenen KVK 5/1-j de yer alan hükme göre; sözleşme konusu varlıkların kiracı veya kiralayan kurumlar tarafından finansal kiralama yöntemi dahil olmak üzere (6361 sayılı Kanunda yer alan sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi halleri hariç), üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, kiralayan kurumlara devrinden önce bu varlıkların kiracıdaki net bilanço aktif değeri ile bu varlıklar için anılan kurumların kazancının tespitinde dikkate alınan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak, satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılır. Burada önemli olan husus fon hesabından mahsup edilen yani kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınmayan amortisman giderlerinin bu hesaplamada dikkate alınmamasıdır.

Ayrıca sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi nedeniyle sat-kirala-geri al işleminin tekemmül etmemesi halinde, istisna nedeniyle kiracı adına zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunacaktır.

Daha önceki yazımızda bahsettiğimiz Maliye Bakanlığı görüşünde (özelgeler ve taslak tebliğ bazında); sözleşmeye konu edilen taşınmazın geri alımı sonrası üçüncü kişilere satışında KVK 5/1-e maddesindeki istisnadan faydalanabilmesi için 2 yıllık sürenin başlangıcı olarak finansal kiralama şirketinden taşınmazın tekrar geri alındığı tarihin kabul edilmesi gerektiği ifade edilmekteydi.

6728 sayılı kanunun 56/a maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının e bendine beşinci paragraf olarak ilave edilen hüküm uyarınca; “Sat, Kirala ve Geri Al” uygulaması kapsamında taşınmazların kiracı tarafından üçüncü kişilere satışında, aktifte bulundurma sürelerinin hesabında, bu taşınmazın finansal kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu sürelerde dikkate alınacaktır.

Kanun metninde yer alan “finansal kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu sürelerde dikkate alınır” ifadesi yanlış anlaşılmaya müsait bir yapıdadır. Uygulamada şirket tarafından ilk iktisap tarihi(1), şirket tarafından finansal kiralama şirketine satış tarihi (2), finansal kiralama şirketi tarafından şirkete geri satış tarihi (3) ve şirketin üçüncü kişilere satış tarihi (4) olmak üzere dört ayrı tarih bulunmaktadır.

Kanundan taşınmazın şirketin aktifine tekrar giriş tarihi ile (3 numaralı tarih), üçüncü kişilere satış tarihi (4 numaralı tarih) arasında geçen süreye finansal kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu süreyi ilave etmemiz gerektiği sonucu çıkartılırsa, KVK 5/1-e maddesinde yer alan iki tam yıl aktifte bulundurma şartı sağlanmayabilir. Fakat kanun şirketin ilk iktisap tarihinden sonra (1 numaralı tarih) geçen süreye, finansal kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu süreyi ilave etmemiz şeklinde yorumlanırsa farklı bir sonuca ulaşılacaktır.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi kanununun 17 inci maddesinin dördüncü fıkrasının r bendinin son paragrafında “Bu fıkranın (u) bendi kapsamında varlık kiralama şirketlerine ve (y) bendi kapsamında finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerinin, kaynak kuruluş ve kiracı tarafından üçüncü kişilere satışına ilişkin en az iki tam yıl aktifte bulundurma süresinin hesabında, bu taşınmaz ve iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu süreler de dikkate alınır.” İfadesi yer almaktadır.

Görüldüğü üzere KDV kanunundaki ifade ile Kurumlar Vergisi kanunundaki ifade birbiriyle eş güdüm içerisindedir. Yukarıda ifade ettiğimiz yorum farkına ilişkin olarak Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin [[2]] (II/F-4.16.) bölümüne 7 nolu KDV tebliği [[3]] ile ilave edilen kısım ile açıklık getirilmiştir. Tebliğde yer alan örnek aşağıdaki şu şekildedir.;

“Örnek 12: (A) Ltd. Şti. 100 m² büyüklüğündeki arsayı (B) A.Ş. den 20.07.2013 tarihinde satın alarak aktifine kaydetmiş, 01.01.2015 tarihinde bu taşınmazı 3065 sayılı Kanunun (17/4-y) maddesi kapsamında (D) finansal kiralama şirketine devretmiş ve 31.12.2015 tarihinde geri almıştır. (A) Ltd. Şti. bu taşınmazı 05.05.2016 tarihinde satmıştır.

3065 sayılı Kanunun (17/4-r) maddesine göre taşınmazın (A) Ltd. Şti. nin aktifinde iki tam yıl süreyle bulunup bulunmadığına ilişkin yapılacak hesaplamada, taşınmazın (D) finansal kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu süre de dikkate alınacaktır. Bu çerçevede, taşınmazın (A) Ltd. Şti. tarafından satın alındığı 20.07.2013 tarihi ile satıldığı 05.05.2016 tarihi arasında iki tam yıllık süre geçtiğinden bu satış KDV’den istisna olacaktır.”

Yukarıdaki örneğe göre “Sat, Kirala ve Geri Al” uygulaması kapsamında taşınmazların kiracı tarafından üçüncü kişilere satışında, KVK 5/1-e de yer alan aktifte bulundurma sürelerinin hesabında, bu taşınmazın finansal kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu sürelerde dikkate alınacaktır ifadesinden, anlaşılması gerekenin sürenin başlangıcı olarak taşınmazın şirket tarafından ilk iktisap tarihinin esas alınması gerektiğidir.