Alıntı ile CevaplaSayı : B.02.1.SYD.0.06.00.00.149 - 15201 10/12/2010
Konu : SYD Vakıfları Kayıt Nizamı
.. SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKFI BAŞKANLIĞINA
3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu uyarınca kurularak Türk Medeni
Kanunu ve 5737 sayılı Vakıflar Kanunu uyarınca faaliyet gösteren Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma Vakıflarının Muhasebesinin, Tekdüzen Hesap Planına ve 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun kayıt nizamı ile ilgili hükümlerine uygun olarak yürütülmesi, uygulamadaki
tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması maksadı ile 5263 sayılı Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 3/(c)
maddesi uyarınca aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur:
1. 5737 sayılı Vakıflar Kanununun 31 inci maddesinin verdiği yetkiye istinaden Vakıflar Genel
Müdürlüğünce belirlenen, 27.09.2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren Vakıflar Yönetmeliğinin 50/(1) inci maddesinde, vakıfların muhasebe kayıtlarını
Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde yayımlanan Vakıflar Tekdüzen Hesap Planına uygun
olarak tutmaları gerektiği ifadesine yer verilmiştir.
Bu çerçevede, fon bütçesinden SYD Vakıflarına sosyal yardım programı ile proje uygulamaları
kapsamında aktarılan kaynak ve bu kaynaktan yapılan harcamaların, muhasebenin temel kavram
ve ilkelerine uygun olarak işbu Genel Yazı ekinde gönderilen ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile
mutabık kalınan SYD Vakfı Tekdüzen Hesap Planı çerçevesinde kanuni defterlere kaydı yapılarak
izlenmesi gerekmektedir.
2. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğünce Vakıflar Genel Müdürlüğünün resmi
internet sitesinde yayımlanan Vakıf Tekdüzen Hesap Planı esas alınarak, Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma Vakıflarının yürüttüğü sosyal yardım faaliyetlerine uygun olarak geliştirilen Hesap
Çerçevesi hakkında Vakıflar Genel Müdürlüğünden görüş talep edilmiş; zikredilen Genel
Müdürlüğün 09.06.2009 tarihli ve 669-14/61 sayılı cevabi yazısında, vakıfların muhasebe
kayıtlarını kurumun resmi internet sitesinde yayımlanan Hesap Planına uygun olarak tutmaları
gerektiği, 7/(B) seçeneği yerine 63 Kodlu Hesapların kullanılması; geri dönüşümlü projeler
kapsamında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına aktarılan kaynağın 336/436 Diğer
Çeşitli Borçlar Hesabında izlenmesinin yerinde olacağı; ihtiyaç duyulduğunda 633 Amaca
Yönelik Giderler Hesabına alt hesaplar açılmasında sakınca olmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
3. SYD Vakıflarınca, sosyal yardım faaliyetlerinden doğan iş ve işlemlerin 01.01.2011 tarihinden
itibaren Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Tekdüzen Hesap Planı esas alınarak kanuni
defterlerde izlenilmesi gerekmektedir.
3.1 SYD Vakıfları, Tekdüzen Hesap Planında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel
Müdürlüğünce belirlenen alt detay hesap kodlarının altında vakıf harcamalarının takibini
yapabilmeleri için tali hesaplar açabilmeleri mümkündür.
4. Vakıf muhasebesinin, muhasebenin dönemsellik ilkesine riayet edilerek yürütülmesi
gerekmektedir.
5. Muhasebe kayıtlarının, muhasebe defterine 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 219/(a) maddesi
uyarınca azami l O (on) gün içerisinde işlenmesi gerekmektedir.
6. Türk Ticaret Kanununun 70 inci maddesi hükmü gereğince yevmiye maddelerinde, madde sıra
numarası, tarih, borçlu hesap, alacaklı hesap, meblağ, her kaydın dayandığı vesikaların nev'i ve
varsa tarih ve numaralarının yer alması gerekmektedir.
7. Vakıflarca yevmiye defterinde yapılan yanlışlıklar, 213 sayılı Kanun'un 217 nci maddesine göre
ancak, muhasebe kaidelerine göre düzeltilebilir.
7.1 Diğer defter ve kayıtlarda rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak, yanlış
rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba
doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir.
7.2 Defterlere geçirilen bir kaydı kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz bir hale
getirmek kanunen yasaktır.
8. Vakfın cari harcamalarının, Vakıf Hesap Planının 632 Genel Yönetim Giderleri Hesabına;
Vakıfça sosyal yardım programları kapsamında yapılan harcamalarının ise 633 Amaca Yönelik
Giderler Hesabına kaydedilerek izlenilmesi gerekir.
9. Vakıflar nezdinde yürütülen dönüşümlü projeler (KASDEP ve Gelir Getirici Projeler) ile
dönüşümsüz proje uygulamalarının muhasebesi, usul ve esasları Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma Genel Müdürlüğünce belirlenmiş "Proje Muhasebe Kitapçığında" yer alan kayıt
örnekleri esas alınarak yürütülecektir. Bahse konu Kitapçık ve hesap planına Sosyal Yardımlaşma
ve Dayanışma Genel Müdürlüğü web sitesinden ( www.sydgm.gov.tr ) erişilebilir.
10. Vakıflarca kasada 16 yaşından büyükler için belirlenen asgari brüt ücretin iki katından fazla
nakit bulundurulmayacaktır. Bu tutar, asgari ücret artış oranı dikkate alınarak her yıl yeniden
belirlenecektir.
11. Vakıf Tek Vadesiz Mevduat Hesabı bir havuz hesabı niteliğindedir. Dolayısıyla, alt detay
hesaplarına kayıt yapılmadan kaynağın vakfa aktartılması amacı ile kaynaktan harcama sonrası
kalan tutarın tespiti mümkün değildir. Bu nedenle, fon bütçesinden çeşitli sosyal yardım
programlarının finansmanı için bu hesaba aktarılan kaynağın muhasebeleştirilebilmesi için
aktarma maksadına uygun banka hesabının alt detayında amaca özgülenen program için açılmış
hesaplara kaydedilmesi gerekir.
11.1 Mali Durum Formunun usulüne uygun bir şekilde doldurulabilmesi ancak, fondan aktarılan
kaynağın işbu Genel Yazının 11 inci maddesinde belirlenen usule göre alt detay hesap kayıtlarına
dikkatli şekilde işlenmesi ile mümkündür.
11.2 Vakıflarca banka ödeme emri talimat yazılarının bankaya gönderilmesinden/kişilere
tesliminden itibaren hesaptan nakit çıkışı yapılana kadarki işlemlerin 103 Verilen Çek ve
Gönderme Emirleri Hesabına kaydedilmesi gerekir. Bankaca talimat yazısına istinaden ödeme
işlemi gerçekleştiği zaman 103 Verilen Çek ve Ödeme Emirleri Hesabı kapatılacaktır. Kapatma
işlemine ilişkin mahsup fişi ekine banka dekontu/hesap ekstrelerinin eklenmesi, her ay sonu
itibariyle de banka hesap bakiyesi ile kanuni defterlerdeki banka hesap bakiyesindeki mutabakatın
sağlanması, dönem sonlarında ise her bir hesap bakiyesinin ilgili bankalardan alınacak yazılı
bilgiler ile teyit edilmesi gerekmektedir.
11.3 Muhasebe kayıtlarında banka hesap numaralarına yer verilmesi gerekir.
12. Muhtaç vatandaşlara ayni olarak teslim edilmek üzere satın alınan veya bağış yoluyla temin
edilen malzeme ve emtianın, (giyecek, sağlık, gıda, barınma, eğitim, kömür v.b.) satın alımlarda
fatura bedeli üzerinden muhasebeleştirilmesi; bağışlamalarda ise fatura vb. vesikası varsa bu bedel
üzerinden, vesikası yoksa tespit edilecek rayiç bedelleri üzerinden 157 Diğer Stoklar Hesabının
ilgili alt hesabına kaydı yapılarak vakıf muhasebesinde izlenilmesi gerekir.
12.1 Muhtaç vatandaşlara bahse konu mal ve malzemelerden yardım yapıldıkça da teslimi yapılan
ayni yardım tutarlarının 157 Diğer Stoklar Hesabından tenzili yapılarak giderleştirilecektir.
13. Vakıfça vadeli mal alımları için yapılan avans ödemeleri, uzun vadeli olmayacağından 159
Verilen Sipariş Avansları Hesabına kaydedilecektir.
14. Kullanımı gelecek ay veya aylarda gerçekleşecek olan vakıf giderlerine ilişkin peşin ödemeler,
gider hesaplarında değil 180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabında izlenecek, kullanım
süreçlerinde ilgili giderler hesabına aktarılacaktır.
15. Vakıf personeline vakıf faaliyetleri ile ilgili iş ve işlemlerin takibi için verilen avanslar 195 İş
Avansları, ücretlerine mahsuben verilen avanslar ise 196 Personel Avansları Hesabında
izlenecektir.
16. Vakfın aktifinde kayıtlı olup, bilanço değeri hala aktife alındığı tarihteki değer olarak görülen
gayrimenkullerin değerlerinin, Vergi Usul Kanunundaki değerleme hükümlerine göre
değerlenerek gerçek değerlerine yükseltilmesi sağlanacaktır.
16.1 Mülkiyet sorunu bulunan ve cins tashihi yapılmamış vakıf gayrimenkulleri üzerindeki
problemlerin 2010 faaliyet yılının sonuna kadar çözümlenmesi gerekmektedir.
16.2 Muhasebe kayıtlarına alınmayan vakıf gayrimenkullerinin ise aynı süre içerisinde, 213 sayılı
Kanundaki değerlemeye ilişkin hükümler dikkate alınarak, muhasebe kayıtlarına gerçek
değerlerinin yansıtılması gerekmektedir.
17. Vakıf faaliyetlerinde kullanılan ve vakıf adına ilgili sicile tescil edilen her türlü aracın 254
Taşıtlar Hesabında izlenmesi gerekir.
18. Vakıf faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro malzemesi, mobilya ve tefrişat,
255 Demirbaşlar Hesabında takip edilecektir.
19. Ekonomik ömrünü tamamladığı teknik raporla tespit edilen ve satılamayacağı anlaşılan taşınır
mallar Mütevelli Heyeti Kararına istinaden mukayyet değerleri üzerinden 659 Diğer Gider ve
Zararlar Hesabına kaydı yapılarak itfa edilecektir.
20. Ekonomik ömrünü doldurmamış ancak, vakıf faaliyetinde kullanılması düşünülmeyen
taşınmazlar, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında takip edilecektir.
20.1 Bu hesaba kaydı yapılan eşyanın satışı, Mütevelli Heyeti Kararına istinaden mümkün olup,
varsa birikmiş amortismanlar dikkate alınarak kayıtlı değeri ile satış değeri arasındaki fark
olumsuz ise 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hesabına, olumlu ise 679 Diğer Olağandışı
Gelir ve Karlar Hesabına kaydedilecektir.
21. 213 sayılı Kanun hükümlerine göre muhasebe tekniğinde amortisman ayırma işlemi, taşınmaz
bedelinin bir defada gider yazılması suretiyle vergi matrahının aşağıya çekilmesinin önüne
geçilmesi için getirilmiş bir otokontrol sistemidir. Vakıflar, kurumlar vergisine tabi olmadığından
dolayı amortismana tabi iktisadi kıymetleri için aşınma payı ayırmalarına gerek bulunmamaktadır.
22. Vakıf ihalelerine iştirak eden firmalardan alınıp da bir yıl içinde iade veya mahsup edilmesi
kararlaştırılan teminatlar, 326 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına kaydedilecektir.
23. Vakfın mükellef veya sorumlu sıfatıyla ödemesi gereken vergi, resim ve harçların 360
Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabında izlenmesi gerekir.
23.1 Vakıflar, fatura ve fatura yerine geçen belgeleri düzenleme zorunluluğu bulunmayan kişilere
yapacağı ödemelerde, 213 sayılı kanunun 234 üncü maddesine istinaden gider pusulası
kullanacaklar ve ödemelerini 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde belirtilen
oranlarda gelir vergisi kesintisine tabi tutmak suretiyle gerçekleştirecekler ve yaptıkları bu
kesintiyi, ilgili vergi dairesine süresi içerisinde beyan edip ödeyecektir.
24. Personel ücret tahakkuklarında 335 Personele Borçlar, 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar ve 361
Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesapları çalıştırılacaktır.
24.1 Personele yapılan bilumum ödemelerde mevzuat değişikliği dikkate alınarak kesilen gelir
vergisi, damga vergisi ve SGK kesintileri ilgili SGK/Vergi Dairelerine kanuni müddet zarfında
beyan edilerek ödenmesi sağlanacaktır.
24.2 Personele ödenen geçici görev yollukları, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununda belirtilen
oranda damga vergisine tabi tutulmak suretiyle ödenecek ve yapılan kesinti ilgili vergi dairesine
ödenecektir.
24.3 S.G.K. kesinti ödemeleri ile vergi ödemelerinde Sosyal Güvenlik Kurumu Aylık Sigorta
Primleri Bildirgesi, banka dekontları ve muhtasar beyanname ile alındı makbuzlarının muhasebe
fişlerine eklenmesi gerekmektedir.
24.4 Personele "Hastalık Raporu" için rapor süresince ücret ödenmemesi; personelin, raporlu
olduğu günler için Sosyal Güvenlik Kurumundan geçici işgöremezlik ödeneği almalarının
gerektiği yönünde bilgilendirilmeleri gerekmektedir.
24.5 Vakıflar, 3294 sayılı Kanunun 9/(c) maddesine göre damga vergisinden muaf olmaları
nedeniyle sözleşme, fatura, muhtasar beyanname ile sigorta prim bildirgeleri vb. düzenlemeler için
damga vergisi hesaplaması ve ödemesi yapmayacaklardır.
24.6 Vakıfta istihdam olunan personele ödenen asgari geçim indirimi tutarı, ödemeye müteakiben
verilecek muhtasar beyannamede hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.
25. Gelir İdaresi Başkanlığının 30.03.2010 tarih ve 27807 sayılı Özelgesinde de belirtildiği üzere,
SYD Vakıflarına yapılacak kira ödemelerinden, 193 sayılı Kanunun 94/(b) maddesi hükmü
uyarınca gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır.
25.1 SYD Vakıflarınca mülk sahibi kişilere yapılacak gayrimenkul kira ödemelerinde ise anılan
Kanun maddesi hükmü uyarınca tevkifat yapılacaktır.
25.2 Gelir İdaresi Başkanlığının 15.07.2009 tarih ve 68022 sayılı Özelgesine göre Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, kamu tüzel kişiliğine haiz kurum sayılmamalarından dolayı
yaptıkları ihalelerle ilgili kararlar için damga vergisi hesaplanmayacaktır.
26. Vakıf personeli için kıdem tazminatı ayrılıp ayrılmayacağı konusuna ilişkin olarak 12.05.2009
tarih ve 84/7750 sayılı Genel Yazımızın (16) ncı maddesinde yer alan açıklamalar geçerlidir.
27. Vakıfça peşin tahsil edilen bir yıllık dönemle ilgili olan gelirler, 380 Gelecek Aylara Ait
Gelirler Hesabına kaydedilecektir.
28. Vakfın, iktisadi işletmelerine taahhüt ettiği sermaye, 133 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar
(İktisadi İşletmelerden Alacaklar) Hesabı ile 433 Bağlı Ortaklıklara Borçlar Hesabında (İktisadi
İşletmelere Borçlar) izlenecektir.
29. Vakıf gelirleri, 602 Diğer Gelirler Hesabı ile 603 Bağış ve Yardımlar Hesabında takip
edilecektir.
29.1 Fon bütçesinden aktarılan kaynak, aktarma amacına uygun bir şekilde alt detay hesaplarına
da kaydı yapılarak 602 Diğer Gelirler Hesabında izlenecektir. Kamu kurum ve kuruluşları ile
THK'dan alınan paylar da bu hesapta gösterilecektir.
29.2 Bağış ve yardımda bulunan kişinin hukuki statüsü dikkate alınarak alt detay hesaplarda tahsil
edilen bağışlar, 603 Bağış ve Yardımlar Hesabına alınacaktır.
30. Dönem sonunda Mütevelli Heyet kararına istinaden vakıf bünyesinde oluşturulacak bir
komisyon vasıtasıyla vakfın kasası, stokları, menkul kıymetleri sayılarak mutabakat sağlanacaktır.
30.1 Sayım ve değerleme sonucu bulunan fiili tutar, ilgili hesap bakiyesinden az ise farkı 197
Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabına; çok ise farkı 397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları Hesabına
kaydedilecektir.
30.2 Eğer noksanlığın sebebi komisyonca bulunamaz ise noksanlık sorumlusundan tazmin
edilmelidir. Tazmin edilecek bir sorumlunun olmaması halinde ise noksanlık, 689 Diğer
Olağandışı Gider ve Zararlar Hesabına aktarılacaktır.
30.3 Fazlalığın nedeni de bu Komisyonca araştırılmalı ve bulunan nedene göre hesap
kapatılmalıdır. Nedeni bulunamaz ise bekleme süresi sonunda fazlalık, 671 Önceki Dönem Gelir
ve Karlar Hesabına aktarılacaktır.
30.4 Stok sayım fazlaları da ilgili stok hesabına borç, 397 Sayım ve Tesellüm Fazlaları Hesabına
alacak kaydı yapılmalı, nedeni bulunamayan fazlalık 671 nolu hesaba aktarılarak kapatılmalıdır.
31. Vadelendirme işleminin sonlarında vakıf lehine tahakkuk eden faizlerin, vergi sonrası tutarları
642 Faiz Gelirleri Hesabına kaydedilmeli, bankaca ödenecek vergi kesintileri gelir-gider farkının
tespitinde dikkate alınmamalıdır.
32. Yevmiye Defteri ve Defter-i Kebirde, dönem başında açılış kayıtları, dönem sonunda kapanış
kayıtları yapılmalıdır. Bu kayıtlar için de muhasebe fişi düzenlenmelidir.
33. Vakıf muhasebesinde harcamalar doğrudan ilgili gider hesaplarına aktarıldığından dönem
sonunda yansıtma işlemlerinin yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
34. 2009/5 nolu Genelgenin 2 inci maddesindeki Kaynak Yönetimi Dairesi Başkanlığı ifadesi
Proje Değerlendirme ve İzleme Dairesi Başkanlığı olarak değiştirilmiştir.
35. Dönem sonunda kesin mizana göre yapılan kapanış kayıtları esas alınarak hazırlanması
gereken "Mali Tabloların" Tek Düzen Hesap Planı ilkeleri ile muhasebe tekniğine uygun olarak
düzenlenmesinden, iç denetim raporları ile birlikte Mütevelli Heyetçe ibra edilip onaylanmasından
sonra arşivlenerek denetime hazır hale getirilmesinden vakıf başkanları ve vakıf müdürleri bizzat
sorumludur.
36. Denetime tabi muhasebe evrakını oluşturan mahsup, tahsil veya tediye üsleriyle ekleri
yevmiye kayıtlarına paralel bir şekilde klasörlenerek arşivlenmelidir.
Bu çerçevede, vakıfların mali işlemlerinde hesap verilebilirliğin sağlanabilmesi için işbu Genel
Yazıda yer verilen usul ve esaslara azami ölçüde riayet edilecektir.
Bilgilerinizi ve gereğini önemle rica ederim.
